“دائو” همواره “بی نام [و نشان]” است. “ساده” است، و اگر چه خرد است، در جهان
کسی را یارای چیرگی جستن بر آن نیست.
بند سی و دوم کتاب دائوده جینگ – لائودزی
ترجمه از متن چینی باستان – اسماعیل رادپور
____________________
در علم عرفان نیز چنین امری وجود دارد. در مراتب عالی عرفان، سالک دیگر «اسمی» ندارد زیرا «اسم و نام» او را مقید و محدود می کند و قید و محدوديت در حریم «خداوند» که نامحدود است راهی ندارد.
درباره اسم و نام حرف بسیار است اما در اینجا به یکی از آنها اشاره می شود. اسم امری نیست که محدود به دنیا باشد و هر فردی در زمان صدور (خلقت) و ورود در هر جهانی (طبق متافیزیک اسلامی هجده هزار عالم و بینهایت) نامی خاص و انحصاری دارد. در دنیا نیز اینچنین است، و به دلیل حالت خواب گونه انسانی، افراد بر اساس نوع ادراک نازل و بسیار پایین خود، شخصیت و هویت خود را طبق نام خود شناسایی می کنند و در ظاهر این امور سطحی مانده (اسم، هویت، محل تولد، شخصیت و …) و توجهی به باطن اسم ندارند. از سوی دیگر افراد بسیار معدودی هستند که در عین اینکه بدنبال ریشه های باطنی اسم و هویت حقیقی شان در این دنیا و سایر جهان ها هستند و حتی پس از کشف حقیقت اسم خود در دنیا، دست از تلاش برنداشته و به جستجو نام و نشانشان در عوالم بالاتر هستند. برخی از خاصان نیز از این مراتب بالاتر می روند و پس از مشاهده و ادراک سلسله مراتب نوری شان (شجره نامه ازلی – نقطه مبدء) شروع به کاری بسیار سخت و مُحال می کنند که جز کمک «امرمطلق» و بواسطه موجودات نورانی و مافوق نورانی» امکان پذیر نیست؛ آنان شروع به بریدن از اسم و رسمشان در تمامی عوالم می کنند و تمام نامهای خود را می سوزانند تا به افق هایی دست یابند که در پيشگاه «زیبای مطلق» هیچ محدودیت و قیدی نداشته باشند. چنین فردی «حضور» حقیقی را حسّ کرده و می توان گفت در ازل و ابد و حتی در مافوق آن مراتب و در برابر «او»، «حاضر» است.
حال اگر وادی هنر را از این دریچه نگاه کنیم، تلاش هنرمندان برای ارتقاء نام و ثبت اسمشان بر آثار هنری چه معنی و پیامدهایی خواهد داشت؟ از سوی دیگر به نظر می رسد هنرمندان حقيقى آثاری بوجود می آورند که نام و نشانی از خودشان در آن نیست، تا بدین سبب دیگران تنها «اثر هنری» را احساس کنند، اثری که با مشاهده و حسّ آن، قلب انسان با مراتب عالی، ژرف و نورانی همراه شود، بدون کوچکترین اثری از نام و نشان و عنوانی.
بدون دیدگاه